Όταν ο οδοντίατρός προτείνει οδοντικές θήκες, πολλές φορές οι ασθενείς φοβούνται και αποθαρρύνονται να το δοκιμάσουν. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να τις συστήνει ο οδοντίατρός σας και υπάρχουν εξίσου πολλοί τρόποι με τους οποίους αυτές μπορούν να σας βοηθήσουν να αποκαταστήσετε το χαμόγελό σας μετά από απώλεια ή φθορά των δοντιών. Εάν έχετε απορίες σχετικά με τις οδοντικές θήκες μπορείτε να απευθυνθείτε στον οδοντίατρό σας. Ωστόσο, εμείς για την καλύτερη ενημέρωσή σας έχουμε συγκεντρώσει εδώ τις σημαντικότερες ερωτήσεις και απαντήσεις που αφορούν τις οδοντικές θήκες.

Τι είναι οι οδοντικές θήκες;

Οι οδοντικές θήκες είναι μια τεχνολογία αποκατάστασης που μπορεί να προστατεύσει τα δόντια σας και να ολοκληρώσει την εμφάνιση του χαμόγελού σας. Όπως υποδηλώνει το όνομα, οι οδοντικές θήκες είναι προσθετικές συσκευές που «κουμπώνουν» στο δόντι και στηρίζονται κατά μήκος της γραμμής των ούλων, ώστε να μοιάζουν με τα φυσικά σας δόντια και να περνούν απαρατήρητες. Μόλις τοποθετηθούν, φαίνονται και λειτουργούν όπως τα κανονικά δόντια.

Γιατί τις χρειαζόμαστε;

Οι οδοντικές θήκες μπορούν να είναι μια εξαιρετική επιλογή για το χαμόγελό σας σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αισθητική ολοκλήρωση άλλων θεραπειών, όπως οι γέφυρες, τα εμφυτεύματα, ή για την κάλυψη απονευρώσεων ή σφραγισμάτων. Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη περαιτέρω φθοράς ή σήψης, καθώς και στην αποκατάσταση του χαμόγελου σας. Επιπλέον, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της μετατόπισης των υπόλοιπων δοντιών, ώστε να μην αντιμετωπίσετε περαιτέρω επιπλοκές από εξαγωγές ή κατεστραμμένα δόντια.

Οι θήκες είναι ένας ιδανικός τρόπος για την επιδιόρθωση σπασμένων δοντιών ή εξασθενημένων από την τερηδόνα ή ένα μεγάλο σφράγισμα. Μια θήκη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για διάφορους άλλους λόγους, για παράδειγμα:

• Μπορεί να έχετε σφράγισμα διαφορετικού χρώματος και να θέλετε να βελτιώσετε την εμφάνιση του δοντιού.
• Μπορεί να έχετε ένα βαθύ σφράγισμα και να χρειαστείτε μια θήκη για να προστατέψετε ό,τι απομένει από το δόντι.
• Μπορεί να σας βοηθήσει να κρατήσετε σταθερά τη γέφυρα ή την οδοντοστοιχία.

Από τι υλικά φτιάχνονται;

Οι θήκες μπορούν να κατασκευαστούν από μια ποικιλία διαφορετικών υλικών και συνεχώς προστίθενται νέα υλικά. Μερικές από τις πιο δημοφιλείς επιλογές παρατίθενται παρακάτω.

• Μεταλλοκεραμικές: Από αυτό παράγονται οι περισσότερες θήκες. Δημιουργείται η βάση από πολύτιμα μέταλλα και στη συνέχεια τοποθετείται η πορσελάνη σε στρώσεις πάνω της.

• Πορσελάνινες: Θήκες κατασκευασμένες εξ ολοκλήρου από πορσελάνη οι οποίες όμως δεν είναι τόσο σταθερές. Χρησιμοποιούνται συχνότερα για τα μπροστινά δόντια γιατί φαίνονται πολύ φυσικές.

• Ολοκεραμικές: Αυτή η σύγχρονη τεχνική προσφέρει μια εναλλακτική λύση χωρίς μέταλλα, η οποία μπορεί να δώσει και τη δύναμη μιας μεταλλοκεραμικής στεφάνης και την εμφάνιση μιας πορσελάνινης στεφάνης. Ως εκ τούτου, είναι κατάλληλες για χρήση σε όλες τις περιοχές του στόματος.

• Γυαλί: Αυτές οι θήκες φαίνονται πολύ φυσικές και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε οποιοδήποτε δοντι.

• Θήκες από κράμα χρυσού: Ο χρυσός είναι ένα από τα παλαιότερα υλικά γέμισης στα σφραγίσματα και στις θήκες. Σήμερα χρησιμοποιείται με άλλα μεταλλικά κράματα για να αυξήσει την αντοχή του, γεγονός που το καθιστά πολύ ανθεκτικό. Αυτές οι θήκες έχουν χρώμα ασημί ή χρυσό.

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησής τους;

Η διαδικασία ξεκινά με μια διεξοδική εξέταση και ανάλυση από τον οδοντίατρό σας. Θα πρέπει να έχετε φροντίσει να έχετε ακτινογραφίες, ώστε ο οδοντίατρος να μπορεί να καθορίσει εάν τυχόν υπάρχουν άλλα πιο επείγοντα οδοντικά προβλήματα που πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστούν. Στη συνέχεια, το προσβεβλημένο δόντι προετοιμάζεται κατάλληλα έτσι ώστε να δεχθεί τη θήκη. Αυτό σημαίνει ότι ο οδοντίατρος με ειδικά κοπτικά εργαλεία μειώνει το μέγεθος του δοντιού κατα μήκος και πλάτος. Χρησιμοποιείται τοπική αναισθησία ώστε να είστε άνετοι. Έπειτα, το δόντι σκανάρεται για να σταλεί το οδοντικό αποτύπωμα στο οδοντοτεχνικό εργαστήριο όπου θα κατασκευαστεί η θήκη και θα συζητήσετε με τον γιατρό σας ποιο υλικό θα είναι καλύτερο για τον τρόπο ζωής σας και την εμφάνιση που επιθυμείτε για το χαμόγελό σας. Οι πιο συνηθισμένες επιλογές είναι πορσελάνη, ολοκεραμικές και μεταλλοκεραμικές. Στο διάστημα μέχρι να κατασκευαστεί η θήκη σας, τοποθετείται μια προσωρινή θήκη για να προστατέψει το δόντι σας. Μόλις είναι έτοιμη η θήκη, επιστρέφετε στον οδοντίατρό σας για τοποθέτηση. Πρώτα ελέγχεται η εφαρμογή της και στη συνέχεια στερεώνεται στη θέση της. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία, πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες φροντίδας του γιατρού σας.

Ποια είναι η διάρκεια ζωής τους;

Με τη σωστή φροντίδα, οι θήκες μπορούν να διαρκέσουν μέχρι και 15 χρόνια. Είναι σημαντικό να φροντίζετε τη θήκη, όπως θα κάνατε με οποιοδήποτε άλλο δόντι, οπότε το βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα και η τακτική χρήση νήματος είναι εξαιρετικά σημαντικά. Επιπλέον, θα πρέπει να μειώσετε τα σακχαρώδη τρόφιμα και ποτά και να πίνετε άφθονο νερό όλη την ημέρα. Τέλος, φροντίστε να επισκέπτεστε τον οδοντίατρό σας τακτικά για καθαρισμό και για να βεβαιωθείτε ότι η θήκη λειτουργεί όπως πρέπει.

Τι είναι ο ενδορριζικός άξονας;

Σε ένα δόντι που έχετε κάνει ένα μεγάλο σφράγισμα, μπορεί να είναι απαραίτητο να τοποθετήσετε έναν ενδορριζικό άξονα στη ρίζα των δοντιών πριν τοποθετήσετε τη θήκη. Το δόντι μπορεί να αφαιρεθεί όλο μέχρι και το επίπεδο των ούλων για να τοποθετηθεί θήκη επάνω του. Ο ενδορριζικός άξονας παρέχει υποστήριξη και βοηθά τη θήκη να παραμείνει στη θέση της από τη ρίζα των δοντιών. 

Ο άξονας κατασκευάζεται από ανοξείδωτο ατσάλι, τον οποίο ο οδοντίατρος τοποθετεί απευθείας στη ρίζα. Επίσης μπορεί να κατασκευαστεί κατά παραγγελία ένας άξονας από έναν οδοντοτεχνίτη για να ταιριάζει με ακρίβεια στο σχήμα του προετοιμασμένου ριζικού καναλιού. Ο άξονας τοποθετείται στη ρίζα και στερεώνεται στη θέση του, έτοιμος να υποδεχτεί τη θήκη.

Πώς συγκολλούνται οι οδοντικές θήκες;

Όταν εσείς και ο οδοντίατρός σας είστε ευχαριστημένοι με την εφαρμογή και την εμφάνιση της νέας θήκης, αυτή θα συγκολληθεί με την κατάλληλη κονία. Η κονία σχηματίζει μια σφραγίδα για να συγκρατεί τη θήκη στη θέση της.

Θα είναι αισθητικά όμορφες;

Η θήκη θα φτιαχτεί έτσι ώστε να ταιριάζει χρωματικά και σχηματικά όσο το δυνατόν περισσότερο με τα άλλα δόντια σας. 

Θα έχουν διαφορετική αίσθηση;

Επειδή το σχήμα της θήκης θα είναι ελαφρώς διαφορετικό από το σχήμα του δοντιού σας πριν την προετοιμασία, στην αρχή θα σας φαίνεται διαφορετικό. Μέσα από μερικές μέρες θα το συνηθίσετε και δεν θα το παρατηρείτε καν. Η θήκη μπορεί να χρειαστεί κάποια προσαρμογή εάν δεν μπορείτε να δαγκώσετε άνετα. Εάν συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να ενημερώσετε τον οδοντίατρό σας.

Ποιο θα είναι το κόστος;

Το κόστος ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της θήκης και το υλικό που χρησιμοποιείται. Πάντα να λαμβάνετε γραπτή εκτίμηση του κόστους και σχέδιο θεραπείας πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε οδοντιατρική θεραπεία.

Πώς φροντίζουμε τις θήκες;

Είναι σημαντικό να διατηρείτε τη θήκη εξίσου καθαρή με τα υπόλοιπα δόντια σας. Η ίδια η θήκη δεν μπορεί να φθαρεί, αλλά η φθορά μπορεί να ξεκινήσει από το σημείο που ενώνεται η άκρη της θήκης με το δόντι. Βουρτσίστε τη πολύ καλά τη νύχτα και τουλάχιστον άλλη μία φορά μέσα στη μέρα με οδοντόκρεμα φθορίου, ενώ μην ξεχνάτε να καθαρίζετε και ανάμεσα στα δόντια σας με μεσοδόντια βουρτσάκια ή νήμα.

Η απώλεια ενός ή περισσότερων δοντιών αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη αριθμητικά ασθένεια που σχετίζεται με την στοματική κοιλότητα σε όλο τον κόσμο. Οι λόγοι που οδηγούν στο χάσιμο των δοντιών μας είναι διάφοροι, με τους πιο βασικούς την τερηδόνα, την ουλίτιδα ή και κάποια τραύματα στην περιοχή του στόματος ή του προσώπου. Φυσικά, σε αρκετές περιπτώσεις, η αφαίρεση δοντιών είναι μέρος της θεραπείας ενός οδοντιάτρου, με στόχο την ανακούφιση επώδυνων συμπτωμάτων, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση μιας λοίμωξης ή την πρόληψη περαιτέρω βλαβών στην υπόλοιπη οδοντοστοιχία. Μετά την απώλεια ή την αφαίρεση ενός ή περισσοτέρων δοντιών στη θέση τους μένει το σημείο υποδοχής τους, που σε αρκετές περιπτώσεις, αν δεν βρίσκεται σε εμφανή θέση που να επηρεάζει την εμφάνιση ή το χαμόγελο του ασθενούς, παραμένει άδεια για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και για το υπόλοιπο της ζωής μας. 

Όμως, η σημασία της άμεσης και σωστής αντικατάστασης ενός δοντιού είναι πολύ μεγάλη και επιδραστική στην καλή στοματική υγεία. Αν αναρωτιέστε ποια είναι αυτή, το DentalAlert σας παραθέτει 5 λόγους, που αν είστε οδοντίατρος μπορείτε να μεταφέρετε στους ασθενείς σας, ενώ σαν απλός πολίτης θα τους ακούσετε σίγουρα από τον θεράπων οδοντίατρό σας. 

1. Η πρόληψη της οστικής απώλειας:

 Όταν χάνεται ένα δόντι, το οστό της γνάθου δεν διεγείρεται πλέον από τη δύναμη του μασήματος, δηλαδή της κίνησης που δομείται κατά την κατανάλωση της τροφής από την αρμονική λειτουργία δοντιού, ούλου και οστού. Η πιο βασική αρνητική επίδραση αυτής της κατάστασης είναι ότι το σώμα απορροφά τον οστικό ιστό από το οστό της γνάθου για να χρησιμοποιηθεί αλλού στο σώμα. Αυτό είναι γνωστό ως απορρόφηση και ξεκινά περίπου έξι μήνες μετά την απώλεια του δοντιού. Με την πάροδο του χρόνου, η απώλεια οστικής μάζας μπορεί να προκαλέσει την πλήρη αλλαγή του σχήματος του προσώπου. Για να μην συμβεί αυτό, συνιστάται η αντικατάσταση των δοντιών που λείπουν με οδοντικά εμφυτεύματα., καθώς αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος για να αποφευχθεί η απώλεια οστικής μάζας.

2. Η διατήρηση της ορθής λειτουργίας της στοματικής κοιλότητας:

Για να διατηρηθεί η πιο σημαντική λειτουργία του στόματός μας, η κατανάλωση του φαγητού, ολόκληρο το άνω και κάτω τόξο πρέπει να είναι γεμάτο με δόντια. Εάν λείπουν δόντια, τότε τα κενά μεταξύ τους θα οδηγήσουν στη μετατόπιση των δοντιών για να καλύψουν το κενό. Μόλις τα δόντια μετατοπιστούν, επηρεάζεται σημαντικά ο τρόπος με τον οποίο το πάνω τόξο συναντά το κάτω τόξο, δημιουργώντας ανομοιόμορφο δάγκωμα και μάσημα, που επιδρούν αρνητικά τόσο στη λειτουργία της γνάθου όσο και στην έκφραση ή ακόμα και συνολικά κατάσταση του προσώπου. Γι’ αυτό και η αντικατάσταση των δοντιών που λείπουν εξαλείφει το κενό και αποτρέπει τη μετατόπιση των δοντιών, έτσι ώστε το δάγκωμα να παραμείνει όπως ήταν πριν χαθεί το δόντι, με όλα τα θετικά που αυτό συνεπάγεται.

3. Η αντιμετώπιση της υπερανάπτυξης των αντίθετων δοντιών:

Όπως τα κενά που αφήνουν τα δόντια που λείπουν μπορεί να κάνουν τα δόντια δίπλα τους να μετατοπιστούν και να γεμίσουν το κενό, έτσι μπορεί να λειτουργήσουν και για τα δόντια του αντίθετου τόξου. Για παράδειγμα, όταν χαθεί ένα δόντι στο κάτω τόξο, το δόντι που βρίσκεται ακριβώς από πάνω του μπορεί να μακραίνει για να καλύψει το αντίθετο κενό. Αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή η απουσία ενός δοντιού σημαίνει ότι δεν υπάρχει αντίθετη δύναμη για τη διατήρηση της ανάπτυξης του απέναντι δοντιού. Η αποκατάσταση του χαμένου δοντιού επιτρέπει στο απέναντι δόντι να εκτεθεί στη δύναμη της οδοντικής πρόσθεσης όπως θα είχε με το φυσικό δόντι.

4. Η διατήρηση της συνολικής καλής λειτουργίας του οργανισμού: 

Η υγεία της στοματικής κοιλότητάς μας είναι μέρος της συνολικής υγείας και σωστής λειτουργίας του οργανισμού μας. Τα δόντια μας έχουν άμεση σχέση με το χαμόγελο και την έκφραση του προσώπου μας, τον ορθό τρόπο λήψης της τροφής μας και φυσικά της ομιλίας μας – βασικής για την επικοινωνία και την κοινωνική μας συναναστροφή και αποδοχή. Ωστόσο, για να εκτελεστούν πλήρως αυτές οι λειτουργίες, πρέπει να υπάρχουν όλα τα δόντια. Όταν λείπουν ένα ή περισσότερα δόντια, δεν επηρεάζεται αρνητικά η ικανότητά δαγκώματος ή μασήματος, αλλά και ο τρόπος ροής κατά τη διάρκεια της άρθρωσης, και μπορεί να αλλάξει ακόμα και ο τρόπος εκφοράς του λόγου, επιφέροντας σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και την εξασθένηση της επικοινωνίας. 

5. Η αισθητική βελτίωση της εμφάνισης: 

Κατά γενική ομολογία το πιο αυτονόητο αλλά και το πιο δύσκολα να γίνει άμεσα αντιληπτό αποτέλεσμα, είναι η οπτική αισθητική του χαμόγελου. Ακόμα και εάν η απώλεια του δοντιού είναι σε μη εμφανή σημείο, η συνολική σχέση της κίνησης των μυών του προσώπου, του οστού, των νεύρων και των ούλων επηρεάζεται και επιδρά στην κίνηση και την ελκυστικότητα του προσώπου. Από την άλλη, το σωστό χαμόγελο με πλήρεις σειρές δοντιών δεν αποτελεί μόνο παράγοντα γοητείας αλλά και μιας σειράς οφελών σε κοινωνικό, επαγγελματικό και συναισθηματικό τομέα. Άρα είναι εύλογη η σημασία της άμεσης αντικατάστασης ενός χαμένου δοντιού όχι μόνο για την υγεία αλλά και για όλα τα επίπεδα δραστηριοτήτων ενός ανθρώπου.

Αναφορικά με τις εναλλακτικές που έχετε για την αντιμετώπιση της απώλειας ενός ή περισσοτέρων δοντιών, μπορούμε να αναφερθούμε στις βασικότερες, οι οποίες είναι: 

• Το οδοντιατρικό εμφύτευμα: Αποτελεί ότι καλύτερο μπορεί να προσφερθεί στον τομέα της οδοντιατρικής, όντας ό,τι πιο φυσικό και κοντινό στα δικά μας δόντια. Είναι επίσης ό,τι πιο σταθερό και θεωρητικά κάτω από σωστές συνθήκες στοματικής υγιεινής, το περισσότερο ανθεκτικό στο χρόνο. Έχει το πλεονέκτημα έναντι όλων των άλλων ειδών αποκαταστάσεων, ότι προκαλεί διέγερση του οστού κάτω από το τεχνητό δόντι, αποφεύγοντας έτσι την απώλεια του οστού, άρα και την προκύπτουσα αλλαγή στην εμφάνιση του προσώπου μας μακροπρόθεσμα. Εάν και τα οδοντικά εμφυτεύματα δείχνουν να έχουν ένα υψηλότερο αρχικό κόστος, τείνουν να διαρκούν περισσότερο ακόμα ίσως και για μια ζωή, κάτι το οποίο τα καθιστά μια πολύ αποδοτική θεραπεία.
• Η γέφυρα: Ο πιο κοινός τρόπος αντικατάστασης ενός ή περισσοτέρων δοντιών που έχουν χαθεί. Είναι απαραίτητη η διαχείριση των παρακείμενων δοντιών, προκειμένου να στηριχθεί το τεχνητό δόντι στην μέση. Μειονέκτημα είναι ότι κάποιες φορές μπορεί να είναι απαιτητός ο τροχισμός δοντιών που είναι υγιή. Τις περισσότερες φορές η αντικατάσταση της γέφυρας είναι απαραίτητη μετά από 7-10 χρόνια, από την τοποθέτησή της αρχικά.
• Οι μερικές οδοντοστοιχίες: Συνήθως είναι επιλογή θεραπείας όταν ένας μεγάλος αριθμός δοντιών έχει χαθεί. Είναι μια καλή εναλλακτική όταν δεν υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης οδοντικών εμφυτευμάτων. Η συγκράτηση της κατασκευής έχει να κάνει σε σημαντικό βαθμό με την κατάσταση των δοντιών που υπάρχουν στο στόμα. Επιπλέον, θεωρείται και πιο προσιτή οικονομικά. Απαιτεί όμως χρόνο προσαρμογής προκειμένου να είναι πλήρως λειτουργική σε ότι αφορά την μάσηση και την ομιλία, ενώ είναι απαραίτητη η αφαίρεση της από το στόμα κατά την διάρκεια του ύπνου. Συνήθως η αντικατάστασή μιας μερικής οδοντοστοιχίας γίνεται σε βάθος χρόνου. 
• Οι ολικές οδοντοστοιχίες: Η επιλογή θεραπείας σε περιπτώσεις που έχουν χαθεί όλα τα δόντια στη μια ή και στις δυο γνάθους αλλά και εναλλακτική θεραπεία όταν απουσιάζει η δυνατότητα τοποθέτησης οδοντικών εμφυτευμάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει επιτυχία σε αυτήν είναι να υπάρχει επαρκής ποσότητα οστού και ούλων, ώστε να έχουν οι πρόσθετες οδοντοστοιχίες την απαραίτητη ευστάθεια. Είναι απαραίτητη η αφαίρεση τους από το στόμα κατά την διάρκεια του ύπνου και η αντικατάσταση τους κρίνεται σκόπιμη σε βάθος χρόνου.