Είναι γνωστό ότι η περιοδοντική νόσος μπορεί να προσβάλει, εκτός από τα δόντια μας, και άλλα ζωτικής σημασίας όργανα, όπως η καρδιά. Αυτό συμβαίνει, διότι τα μικρόβια μπορεί να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος και να δημιουργήσουν εστίες φλεγμονής. Οι αιματικοί θρόμβοι διαταράσσουν τη ροή του αίματος και μειώνουν την ποσότητα οξυγόνου, που χρειάζεται η καρδιά για την ομαλή λειτουργία της. Δηλαδή, οι αθηρωματικές πλάκες που σχηματίζονται στις καρωτίδες, προκαλούν πάχυνση των αρτηριών. Όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση των «κακών» παθογόνων μικροβίων στο στόμα, τόσο μεγαλύτερος κίνδυνος υπάρχει να σχηματιστούν αθηρωματικές πλάκες στα τοιχώματα των αγγείων με συνέπεια την ανάπτυξη θρόμβων.

Άτομα με περιοδοντική νόσο έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν καρδιακές παθήσεις. Μια πρόσφατη ανάλυση δείχνει ότι ο πιθανός κίνδυνος καρδιακών παθήσεων για ασθενείς με περιοδοντική νόσο μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος από ότι για τους ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη. Το λογικό συμπέρασμα είναι ότι η επίλυση της περιοδοντίτιδας και η άψογη στοματική υγεία θα πρέπει να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες για να στηρίξουν αυτό το συμπέρασμα. Πως λοιπόν μπορείτε να προστατεύσετε τους ασθενείς σας, όταν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες;

Συνεργασία και Συζήτηση

Εφόσον η συγκεκριμένη ασθένεια προσβάλλει διαφορετικά όργανα, οι ασθενείς πολύ πιθανόν να παρακολουθούνται από διαφορετικών ειδικοτήτων επαγγελματίες. Είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση και συνεργασία, ώστε να είναι αποτελεσματική η θεραπεία. Από την πλευρά τους οι οδοντίατροι, μπορούν να σχεδιάσουν την θεραπεία τους, η οποία θα περιλαμβάνει τακτικά ραντεβού για αφαίρεση της πλάκας και καθαρισμό, αλλά και οδηγίες στους ασθενείς για το πως να διατηρήσουν την υγεία των δοντιών τους μέχρι το επόμενο ραντεβού. 

Ένα σημείο που πρέπει να προσέξετε είναι, πως θα επικοινωνήσετε στους ασθενείς σας τη σύνδεση των 2 νόσων. Είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί με τις πληροφορίες που μεταδίδετε στους ασθενείς, δεδομένου ότι η έρευνα που έχει διεξαχθεί είναι περιορισμένη. Δεν θα μπορείτε να διαβεβαιώσετε τους ασθενείς, ότι μετά το πέρας της περιοδοντικής θεραπείας δεν θα συναντήσουν κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα. Μπορείτε όμως, να μοιραστείτε τα ευρήματα των μέχρι τώρα ερευνών και να τους συμβουλεύσετε να παρακολουθούν την υγεία τους, καθώς και τι να προσέξουν. 

Βοηθώντας τους ασθενείς σας να καταλάβουν, ότι το πρωταρχικό σας μέλημα είναι η υγεία της καρδιάς τους, παρά το γεγονός ότι η ειδικότητά σας περιορίζεται σε άλλα όργανα του σώματος, θα τους παρακινήσετε να κάνουν, ό,τι είναι απαραίτητο, για να διατηρήσουν την βέλτιστη στοματική υγεία. 

Θεραπεία 

Δεδομένης της σχέσης μεταξύ περιοδοντικής νόσου και καρδιακής υγείας, για να μην αναφέρουμε την απώλεια δοντιών και το πλήθος άλλων ασθενειών που συνδέονται με την περιοδοντίτιδα, η θεραπεία πρέπει να έχει αποτελέσματα. 

Το πρώτο βήμα στην αποτελεσματική θεραπεία είναι η διάγνωση. Πρέπει να έχετε ένα κατάλληλο πρωτόκολλο ανίχνευσης. Οι ασθενείς συχνά δεν καταλαβαίνουν, ή απλά αγνοούν, τους προειδοποιητικούς δείκτες της περιοδοντικής νόσου, επομένως είναι επιτακτική ανάγκη το ιατρείο σας να διαθέτει τα εργαλεία για την ενημέρωση των ασθενών. Τα αρχικά συμπτώματα της περιοδοντικής νόσου συχνά δεν είναι πολύ εμφανή.

Η Αμερικανική Ακαδημία Περιοδοντολογίας απαριθμεί τα σημάδια της περιοδοντικής νόσου ως εξής:

• Κόκκινα, πρησμένα ή ευαίσθητα ούλα ή άλλος πόνος στο στόμα
• Αιμορραγία ενώ βουρτσίζετε, όταν χρησιμοποιείτε νήμα ή τρώτε σκληρά τρόφιμα
• Τα ούλα υποχωρούν ή απομακρύνονται από τα δόντια, προκαλώντας τα δόντια να φαίνονται περισσότερο από πριν
• Χαλαρά ή ασταθή δόντια
• Πύον ανάμεσα στα ούλα και τα δόντια
• Πληγές στο στόμα
• Συνεχόμενη κακή αναπνοή
• Αλλαγές στην αίσθηση του δαγκώματος
• Αλλαγές στην εφαρμογή τεχνητών οδοντοστοιχιών

Ακόμη και με την έγκαιρη διάγνωση, οι ασθενείς συχνά αρνούνται τη χειρουργική θεραπεία λόγω φόβου ή παρεξήγησης. Ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθεί όποια βλάβη προκλήθηκε από περιοδοντική νόσο, είναι να θεραπευτεί πλήρως η μόλυνση και να κλείσουν τα «ανοίγματα». Μέχρι πρόσφατα, αυτό σήμαινε επώδυνη χειρουργική απόξεση. Σήμερα όμως, πολλοί γενικοί οδοντίατροι και περιοδοντικοί προσφέρουν μια φιλική προς τον ασθενή, λιγότερο επεμβατική διαδικασία λέιζερ – πρωτόκολλο LANAP – ως εναλλακτική στην αποκατάσταση της στοματικής υγείας των ασθενών.

Ως οδοντίατροι, μπορείτε να βοηθήσετε στην ενημέρωση και εκπαίδευση των ασθενών σας, σχετικά με τη σύνδεση των 2 παθήσεων, αναζητώντας τα πρώιμα συμπτώματα περιοδοντικής νόσου και προσφέροντας ελάχιστα επεμβατικές θεραπευτικές επιλογές που οι ασθενείς θα αποδεχθούν. 

Η χρήση του υδροξυαπατίτη για την πρόληψη της διάβρωσης του σμάλτου των δοντιών ή ακόμη και για την αναγέννηση του φυσικού σμάλτου ερευνάται εδώ και χρόνια. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ανεπαρκή επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν τα οφέλη του. Μια πρόσφατη γερμανική μελέτη ωστόσο υπέδειξε ότι, ο υδροξυαπατίτης είναι εξίσου αποτελεσματικός με το φθόριο όσον αφορά στην προφύλαξη της οδοντικής υγείας.

Για τη σύγκριση, επελέγησαν 133 ασθενείς ηλικίας 11-25 ετών, οι οποίοι επρόκειτο να λάβουν ορθοδοντική θεραπεία με τη χρήση ακίνητων ορθοδοντικών μηχανισμών – δηλαδή, μία ομάδα ασθενών με σχετικά υψηλό κίνδυνο τερηδόνας. Η ομάδα χωρίστηκε σε 2 τυχαίες υποομάδες. Η ομάδα ελέγχου χρησιμοποίησε οδοντόπαστα φθορίου σε συγκεντρώσεις 350 ppm και 1050 ppm για τη δοκιμαστική περίοδο ενώ η δεύτερη ομάδα βούρτσισε με οδοντόπαστα με 10% υδροξυαπατίτη.

Οδοντιατρικές εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν πριν την τοποθέτηση των ορθοδοντικών μηχανισμών καθώς και μετά, μία φορά κάθε μήνα για μια περίοδο 6 μηνών. Για να εκτιμηθεί η επιφάνεια του σμάλτου χρησιμοποιήθηκε το Διεθνές Σύστημα Ανίχνευσης και Αξιολόγησης της Τερηδόνας (International Caries Detection and Assessment System). Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίσης τον δείκτη πλάκας και δείκτη ούλων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, υπήρξε σημαντική αύξηση της τερηδόνας του σμάλτου κατά την περίοδο παρατήρησης. Ωστόσο, ούτε το φθόριο ούτε ο υδροξυαπατίτης ξεχώρισαν σημαντικά. Στην ομάδα υδροξυαπατίτη, το 54,7% των ασθενών εμφάνισαν βλάβη μετά από έξι μήνες, ενώ στην ομάδα του φθορίου, το ποσοστό αυτό ήταν 60,9%. Επίσης, οι δείκτες πλάκας και ούλων αυξήθηκαν ελαφρά, αλλά δεν υπήρξαν σαφείς διαφορές.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, η οδοντόπαστα που περιέχει υδροξυαπατίτη μπορεί να θεωρηθεί ως εναλλακτική λύση στην οδοντόπαστα φθορίου.

Η έρευνα έχει τίτλο “Impact of a non‐fluoridated microcrystalline hydroxyapatite dentifrice on enamel caries progression in highly caries‐susceptible orthodontic patients: A randomized, controlled 6‐month trial” και δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μαΐου του περιοδικού Journal of Investigative and Clinical Dentistry.

Η αποκατάσταση δοντιών αποτελεί πρόκληση για τους οδοντίατρους, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που γίνεται με συνθέσεις ρητίνης. Ενώ είναι εύκολες στην τοποθέτησή τους, το πρόβλημα εντοπίζεται στην διατήρηση και την διάρκεια ζωής τους. Παρατηρείται ότι μετά από κάποια χρόνια, επανεμφανίζεται η τερηδόνα, τα κενά δεν καλύπτονται και δημιουργούνται νέα ανοίγματα. Σπάνια οι σύνθετες αποκαταστάσεις διατηρούνται ακέραιες αρκετά χρόνια μετά την τοποθέτησή τους. Μερικές από τις προκλήσεις της αποκατάστασης σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά των υλικών και άλλες σχετίζονται με την τεχνική του εκάστοτε οδοντιάτρου. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τις προκλήσεις που προκύπτουν από την αποκατάσταση δοντιών και θα προτείνουμε τρόπους αντιμετώπισής τους. 

Οι προκλήσεις της αποκατάστασης δοντιών στα προηγούμενα χρόνια

Τα προηγούμενα χρόνια οι αποκαταστάσεις δοντιών ήταν ακόμη πιο δύσκολες από ότι σήμερα. Τα χαρακτηριστικά υψηλής αντίστασης στη φθορά των σύνθετων υλικών γεμίσματος κατέρρεαν λόγω της οδοντικής σύγκλεισης και ορισμένων κροταφογναθικών διαταραχών. Μετά από μερικούς μήνες, η επιφάνεια του υλικού φαινόταν τραχιά – όχι μόνο στο μάτι, αλλά και στη γλώσσα. Το μέγεθος των σωματιδίων του υλικού που χρησιμοποιούσαν στο γέμισμα γινόταν σχεδόν 10 φορές η διάμετρος μιας τυπικής ανθρώπινης τρίχας. Αυτό το πρόβλημα ξεπεράστηκε όταν οι κατασκευαστές τοποθέτησαν νανοσωματίδια στα αποκαταστατικά σύνθετα υλικά. Τα περισσότερα σύγχρονα σύνθετα υλικά μοιάζουν πολύ περισσότερο με το σμάλτο. 

Από νωρίς λοιπόν, ήταν δύσκολο να επιτευχθεί σωστή κάλυψη του μεσοδόντιου διαστήματος σε παρακείμενα δόντια, κυρίως επειδή οι οδοντίατροι χρησιμοποιούσαν το παλιό Tofflemire matrix. Ως αποτέλεσμα, αντιμετώπιζαν προβλήματα όπως την ύπαρξη κενών ανάμεσα στα δόντια, όπου έμπαιναν υπολείμματα τροφών και έπειτα εμφάνιζαν τερηδόνα. Αυτό επίσης ξεπεράστηκε με πιο εξελιγμένα εργαλεία όπως το Greater Curve Tofflemire, το οποίο, όταν σφίξει, μετακινεί πραγματικά το δαχτυλίδι προς την περιοχή επαφής. Επιπλέον, οι σφήνες έχουν επίσης βελτιωθεί.

Η μετεγχειρητική ευαισθησία των δοντιών ήταν ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα εκείνη την εποχή, και πολλές σύνθετες αποκαταστάσεις απαιτούσαν σύντομα ενδοδοντική θεραπεία. Αυτό το πρόβλημα δεν έχει ξεπεραστεί πλήρως, καθώς πολλοί εξακολουθούν να παραπονιούνται για ευαισθησία. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι θα ξεπεράσουμε εντελώς και αυτή την πρόκληση.

Η αλλαγή χρώματος σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας των πρώιμων σύνθετων υλικών. Η τριτοταγής αμίνη που υπήρχε σε αυτά, χρησιμοποιήθηκε επίσης ως ενεργοποιητής ρητίνης, η οποία προκάλεσε το επακόλουθο κιτρίνισμα των αποκαταστάσεων.

Για να συνοψίσουμε τα προηγούμενα ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά των αρχικών υλικών, τα πρώιμα σύνθετα υλικά δεν ήταν μια βιώσιμη αντικατάσταση για τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες αποκαταστάσεις αμαλγάματος.

Επιπτώσεις των αποτυχημένων αποκαταστάσεων δοντιών

Συρρίκνωση του σύνθετου υλικού στον πολυμερισμό: 

Τα πιο σύγχρονα σύνθετα υλικά με βάση τη ρητίνη είναι 

1. τροποποιήσεις της αρχικής ρητίνης bis-GMA που εισήχθη στην οδοντιατρική στις αρχές της δεκαετίας του 1960, 

2. διμεθακρυλική ουρεθάνη, ή 

3. συνδυασμοί και νέες προσεγγίσεις αυτών των υλικών. 

Η ρητίνη είναι το συστατικό που συγκρατεί τα μικροσκοπικά σωματίδια της γέμισης μαζί. Ωστόσο, τα συγκεκριμένα είδη ρητίνης συρρικνώνονται στον πολυμερισμό κατά μέσο όρο περίπου 2%. Στο μικροσκόπιο παρατηρείται ότι ανάμεσα στο γέμισμα και στο δόντι σε οποιαδήποτε σύνθετη αποκατάσταση, βλέπουμε μικροσκοπικά κενά που είναι απογοητευτικά και πιθανώς προβληματικά. Αν και πολλές εταιρείες έχουν προσπαθήσει να μειώσουν ή να εξαλείψουν τη συρρίκνωση και παρόλο που έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο, η συρρίκνωση της ρητίνης είναι ένας από τους κύριους λόγους για την αποτυχία των σύνθετων αποκαταστάσεων.

Ποιο είναι το πρόβλημα με τη συρρίκνωση; Για ένα μικρόβιο, το μέγεθος του κενού στο σύνθετο υλικό είναι ουσιαστικά παρόμοιο ενός αυτοκινητόδρομου. Τα κενά στα σύνθετα επιτρέπουν στα υγρά του στόματος, στα υπολείμματα τροφών και στα μικρόβια να κυκλοφορούν ελεύθερα στις εσωτερικές περιοχές των δοντιών.

Μετεγχειρητική ευαισθησία των δοντιών: 

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η μετεγχειρητική ευαισθησία των δοντιών παραμένει πρόβλημα για ορισμένους οδοντιάτρους και αυτό σχετίζεται με το σύνθετο υλικό.

Έλλειψη προστασίας από την τερηδόνα: 

Οι συνθέσεις ρητίνης δεν προσφέρουν προστασία από την τερηδόνα και για να αποφευχθεί η επανεμφάνισή της, πρέπει να τοποθετηθούν σχεδόν τέλεια. Αρκετές εταιρείες σημειώνουν πρόοδο στο να καταφέρουν να προσφέρουν απόλυτη προστασία, αλλά η τερηδόνα γύρω από τις αποκαταστάσεις που είχαν τοποθετηθεί στο παρελθόν εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα.

Τρόποι αντιμετώπισης των προκλήσεων στην αποκατάσταση δοντιών

Μια μικρή σύνθετη αποκατάσταση μπορεί να επιτευχθεί από έναν έμπειρο, ικανό οδοντίατρο σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ μια μεγάλη αποκατάσταση απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο. Για τους προσεκτικούς και σχολαστικούς με την καθαριότητα ασθενείς σας, η εύρεση και αποκατάσταση μικρών βλαβών είναι σχετικά εύκολη εργασία. Ενθαρρύνετε όσο το δυνατόν περισσότερους ασθενείς να κλείνουν τακτικά ραντεβού παρακολούθησης για να μειώσετε την ανάπτυξη μεγάλων αλλοιώσεων και το χρόνο που απαιτείται για τη θεραπεία τους.

Η αποκατάσταση για να είναι επιτυχής και να έχει μακροζωία, πρέπει να έχει αποδεκτές περιοχές επαφής, κατάλληλη απευαισθητοποίηση, κατάλληλη απολύμανση, αποδεκτά περιθώρια, αντίστοιχο χρώμα δοντιού και αποδεκτή οδοντική σύγκλειση. Πώς μπορούν να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι; Παρακάτω σας προτείνουμε τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσετε.

Τεχνική τοποθέτησης σύνθεσης για μικρά παρασκευάσματα δοντιών

1. Προσδιορίστε τις βλάβες τερηδόνας το συντομότερο, κατά προτίμηση όταν είναι ακόμη μικρές.
2. Ναρκώστε τον ασθενή.
3. Δημιουργήστε ένα ξηρό πεδίο, κατά προτίμηση με ένα ελαστικό φράγμα.
4. Κάντε το παρασκεύασμα όσο το δυνατόν μικρότερο με καρβίδιο ή diamond bur.
5. Τοποθετήστε απευαισθητοποιητή / απολυμαντικό που περιέχει γλουταραλδεΰδη για δύο εφαρμογές ενός λεπτού. Μην ξεπλύνετε. Αντ ‘αυτού αναρροφήστε.
6. Γεμίστε με το υλικό της επιλογής σας.
7. Επαναλάβετε το προηγούμενο βήμα μέχρι να σιγουρευτείτε ότι έχουν καλυφθεί όλα τα κενά.
8. Τοποθετήστε και σκληρύνετε τη ρητίνη της επιλογής σας.
9. Ολοκληρώστε την αποκατάσταση.
10. Αξιολογήστε και προσαρμόστε την σύγκλειση.

Τεχνική τοποθέτησης σύνθεσης για μικρά παρασκευάσματα δοντιών

1. Προσδιορίστε την τερηδόνα το συντομότερο δυνατό και σχεδιάστε τις κινήσεις σας για να διατηρήσετε όσο το δυνατόν περισσότερη δομή δοντιών.
2. Ναρκώστε τον ασθενή.
3. Δημιουργήστε ένα ξηρό πεδίο, κατά προτίμηση με ένα ελαστικό φράγμα.
4. Κάντε το παρασκεύασμα όσο το δυνατόν μικρότερο με ένα καρβίδιο ή diamond blur με στρογγυλή άκρη μεγέθους 1156 ή 1157, αφήνοντας λεκιασμένη την εσωτερική δομή του δοντιού εάν είναι δύσκολο να φτάσει το εργαλείο. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε την έκθεση του πολφού.
5. Τοποθετήστε απευαισθητοποιητή / απολυμαντικό που περιέχει γλουταραλδεΰδη για δύο εφαρμογές ενός λεπτού. Μην ξεπλύνετε. Αντ ‘αυτού αναρροφήστε.
6. Υποθέτοντας ότι η παρασκευή είναι αρκετά βαθιά και κοντά στον πολφό, τοποθετήστε επένδυση πάχους τουλάχιστον 0,5 mm.
7. Εάν το παρασκεύασμα ήταν πολύ βαθύ και ενδεχομένως να αναπτύξει επακόλουθη τερηδόνα, τοποθετήστε τη νέα γενιά γυάλινων ιονομερών, ως ένα παχύ στρώμα για να αντικαταστήσετε την οδοντίνη.
8. Και πάλι, τοποθετήστε απευαισθητοποιητή / απολυμαντικό που περιέχει γλουταραλδεΰδη για λίγα δευτερόλεπτα, αφού ξεπλύνετε την προηγούμενη στρώση γλουταραλδεΰδης κάτω από την επένδυση ή τη βάση. Μην ξεπλύνετε. Αντ ‘αυτού αναρροφήστε.
9. Γεμίστε με το υλικό της επιλογής σας.
10. Επαναλάβετε το προηγούμενο βήμα μέχρι να σιγουρευτείτε ότι έχουν καλυφθεί όλα τα κενά.
11. Τοποθετήστε και σκληρύνετε τη ρητίνη της επιλογής σας.
12. Ολοκληρώστε την αποκατάσταση.
13. Αξιολογήστε και προσαρμόστε την σύγκλειση.

Οι σύνθετες αποκαταστάσεις δεν χρειάζεται να είναι δύσκολες και βραχύβιες. Η χρήση των διαδικασιών που προτείνονται σε αυτό το άρθρο θα μειώσει ή θα εξαλείψει τα προβλήματά σας με σύνθετα υλικά.

Πηγή: Dental Economics

Διαβάστε ακόμη: https://www.dentalalert.gr/6_tropoi_gia_na_antimetopisete_to_syndromo_toy_apateona/