“Αν είναι χαλασμένο, φτιάξε το. Εξελίσσοντας την προσέγγιση για την τερηδόνα στην πρώιμη παιδική ηλικία.” Άρθρο από τον Brian Nový, DDS, FADI, FACD.
Τερηδόνα Πρωιμης παιδικης ηλικιας
Έχουν περάσει περισσότερα από 20 χρόνια, από τότε που ο όρος “Πρώιμη Παιδική Τερηδόνα” (ΠΠΤ) (Early Childhood Caries (ECC)) επινοήθηκε για πρώτη φορά σε ένα εργαστήριο χρηματοδοτούμενο από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Από τότε η θεραπεία για την Πρώιμη Παιδική Τερηδόνα έχει εξελιχθεί ως απάντηση σε αυτό που μερικοί θεωρούν ως κρίση στη Δημόσια Υγεία. Η ΠΠΤ ορίζεται ως η παρουσία ενός ή περισσότερων δοντιών που λείπουν, δοντιών με φθορές ή σφραγισμάτων στις επιφάνειες οποιονδήποτε νεογιλών δοντιών σε παιδιά ηλικίας από 0 έως 6 ετών. Η ΠΠΤ είναι μία από τις πιο διαδεδομένες χρόνιες ασθένειες στα μικρά παιδιά.
Σχεδόν το ένα τέταρτο των παιδιών ηλικίας 2-5 ετών έχουν τερηδόνα. Στους πληθυσμούς χαμηλού εισοδήματος, αυτό το ποσοστό είναι ακόμη πιο ανησυχητικό. Ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος, η ΠΠΤ συνεχίζει να είναι η αχίλλειος πτέρνα για το οδοντιατρικό επάγγελμα. Αλλά όπως η οδοντιατρική μεταβαίνει προς τη φροντίδα της στοματικής υγείας, οι οδοντίατροι αρχίζουν να αλλάζουν την προσέγγισή τους όσον αφορά στη διαχείριση αυτής της χρόνιας κατάστασης καθώς και της οδοντικής τερηδόνας γενικά.
Οι οδοντίατροι αξιοποιούν την ενυπάρχουσα σύνδεση μεταξύ της στοματικής και της γενικής υγείας, δημιουργώντας μία ευκαιρία για την ενσωμάτωση βασικών στρατηγικών που χρησιμοποιούνται στη διαχείριση χρόνιας φροντίδας παθήσεων όπως ο διαβήτης, και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ούτως ώστε να αναστρέψουν την πορεία της ΠΠΤ. Ωστόσο, αυτό απαιτεί επίσης έναν νέο τρόπο σκέψης από τους επαγγελματίες της στοματικής υγείας.
Εσφαλμενη Αντιληψη #1: Η ΠΠΤ ειναι μονο μια παιδιατρικη ανησυχια
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην αντιμετώπιση και πρόληψη της ΠΠΤ είναι ότι οι πάροχοι θα πρέπει να συνεργαστούν στενά με τους ανθρώπους που φροντίζουν τους ασθενείς, και όχι μόνο με τους ασθενείς. Αυτό σημαίνει το συντονισμό και τη συνεργασία των δύο πλευρών όσον αφορά στο άμεσο σχέδιο θεραπείας καθώς και στον τρόπο που θα μπορούσε να αλλάξει οι συμπεριφορές που αυξάνουν τον κίνδυνο για τη συνέχιση της νόσου.
Από νεαρή ηλικία, οι πράξεις των παιδιών καθοδηγούνται από τη συμπεριφορά των ενηλίκων, οπότε κατά τη φροντίδα των μικρών ασθενών οι οδοντίατροι πρέπει να εξετάζουν και την κατανόηση και στάση των γονιών όσον αφορά στη στοματική υγεία, ώστε να διασφαλιστεί η μακροχρόνια επιτυχία του σχεδίου.
Ωστόσο, ακόμη και όσοι δεν θεραπεύουν παιδιατρικούς ασθενείς μπορούν να κάνουν τη διαφορά στη διαχείριση της ΠΠΤ. Όταν φροντίζουν έγκυες γυναίκες ή νέους ασθενείς, είναι απαραίτητο να αξιολογήσουν την κατανόησή τους όσον αφορά στην τερηδόνα πρώιμης παιδικής ηλικίας και να επωφεληθούν των ευκαιριών να ενημερώσουν τους νέους γονείς.
Χωρίς να γνωρίζουν ότι τα επιβλαβή βακτήρια μπορούν να μεταδοθούν, πολλοί γονείς και κηδεμόνες δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η δική τους στοματική υγεία μπορεί να έχει αντίκτυπο στη στοματική και γενική υγεία του παιδιού. Επιπλέον, με την αύξηση της ευαισθητοποίησης για αυτήν την κατάσταση, οι γενικοί οδοντίατροι μπορούν να ξεκινήσουν συνομιλίες-κλειδιά από νωρίς ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι γονείς λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τη διατήρηση ή τη βελτίωση της στοματικής υγείας του παιδιού τους.
Με την μετατόπιση της πεποίθησης ότι η ΠΠΤ είναι “μια παιδική ασθένεια” στην κατανόηση ότι απαιτεί τη δέσμευση της συνολικής οικογένειας, οι επαγγελματίες μπορούν να εμπλακούν πιο αποτελεσματικά με τους γονείς και να κάνουν μία σημαντική διαφορά.
Εσφαλμενη Αντιληψη #2: Η θεραπεια της τερηδονας απαιτει τροχο και σφραγισμα
Ιστορικά, το δόγμα της επανορθωτικής οδοντιατρικής υπαγορεύει ότι η τερηδόνα αντιμετωπίζεται μέσα από χειρουργικές επεμβάσεις – η νοοτροπία του τροχού και του σφραγίσματος είναι κάτι κοινό ανάμεσα και στους πιο καλοπροαίρετους επαγγελματίες. Ενώ αυτή η προσέγγιση μπορεί να αντιμετωπίσει τη φυσική βλάβη της τερηδόνας, αποτυγχάνει στην αντιμετώπιση της υποκείμενης λοίμωξης που προκάλεσε τη βλάβη, και που μπορεί να οδηγήσει σε συνεχόμενα προβλήματα. Στην πραγματικότητα, εκτιμάται ότι το περίπου 23 έως 57% των βλαβών της τερηδόνας επαναλαμβάνεται μέσα σε 6 με 24 μήνες.
Μία σημαντική αλλαγή σε αυτήν την ιδεολογία συνέβη για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν εισήχθη η έννοια της διαχείρισης της τερηδόνας μέσω της αξιολόγησης του κινδύνου, της παρέμβασης και της πρόληψης. Ανεπτυγμένη από μία ομάδα βασικών εκπαιδευτών οδοντιατρικών σχολών, η φιλοσοφία της Διαχείρισης Τερηδόνας με την Αξιολόγηση του Κινδύνου (CAMBRA), έχει υπηρετήσει ως θεμέλιο για την ιατρική αντιμετώπιση της τερηδόνας.
Με βάση αυτή τη νέα προσέγγιση για την πιο αποτελεσματική διαχείριση της τερηδόνας των δοντιών, το Ινστιτούτο DentaQuest διερεύνησε μεθοδολογίες που έδιναν προτεραιότητα στη διαχείριση της λοίμωξης πριν από αποκαταστάσεις και χειρουργικές επεμβάσεις. Το 2008, το Ινστιτούτο DentaQuest ξεκίνησε το ECC Collaborative, μία εθνική πρωτοβουλία, για να βοηθήσει στην αύξηση της υιοθέτησης μίας στρατηγικής για τη διαχείριση της νόσου που αναπτύχθηκε από τον Δρ. Man Wai Ng, τον επικεφαλής οδοντίατρο στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης.
Όπως η φιλοσοφία CAMBRA, έτσι και η ECC Collaborative επιδιώκει να αντικαταστήσει την απομονωμένη λειτουργική προσέγγιση για τη θεραπεία της οδοντικής τερηδόνας με μία πιο ολοκληρωμένη διαχείριση. Αυτή η διαχείριση περιλαμβάνει την αξιολόγηση των κινδύνων της τερηδόνας, της απομετάλλωσης, και των χρονικών διαστημάτων που μεσολαβούν μέχρι την επανάληψη της φροντίδας και βασίζεται στον κίνδυνο τερηδόνας, στους στόχους αυτο-διαχείρισης, στη χαρτογράφηση των βλαβών της τερηδόνας με βάση την επιφάνεια των δοντιών και τη δραστηριότητα, στην αποτελεσματική επικοινωνία και στη θεραπεία με βάση τις κλινικές ανάγκες του ασθενούς και τις επιθυμίες των γονιών ή κηδεμόνων.
Πιο σημαντικά, επικεντρώνεται στην παραδοχή ότι η κατάσταση του κινδύνου τερηδόνας σε έναν ασθενή είναι δυναμική και μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Η εμφάνιση νέων μεθόδων θεραπείας επίσης θα μπορούσε να ενσωματωθεί στη διαχείριση της νόσου και την περαιτέρω ανάπτυξη της προσέγγισης για τη φροντίδα. Συνολικά, αυτές οι διαφορετικές προσπάθειες και εργαλεία δείχνουν μία σοβαρή στροφή από τον παραδοσιακό ορισμό της θεραπείας ΠΠΤ, καθώς κάθε καινοτομία φαίνεται να ωθεί την οδοντιατρική προς τη φροντίδα της στοματικής υγείας.
Εσφαλμενη Αντιληψη #3: Η οδοντιατρικη μονη της ειναι η απαντηση
Ένα άλλο βασικό βήμα μπορεί να απαιτήσει την προσέγγιση της ΠΠΤ πιο ολιστικά, με το να σκεφτούμε πέρα από τη σφαίρα της χειρουργικής οδοντιατρικής και μέσα στον κόσμο της ψυχολογίας. Σήμερα, πολλοί οδοντίατροι είναι εξοικειωμένοι με την έννοια της αξιολόγησης του κινδύνου τερηδόνας, αλλά η πραγματική αξία του εργαλείου έγκειται στη χρήση του για την αναγνώριση του λόγου γιατί ένα παιδί έχει ΠΠΤ, και στη συνέχεια για την αποτελεσματική επικοινωνία με τους γονείς και τους ασθενείς ώστε να αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες συμπεριφορές.
Με τη χρήση αποτελεσματικών τεχνικών επικοινωνίας από τους συναδέλφους μας στη ψυχολογία, όπως η συνέντευξη κινητοποίησης, οι επαγγελματίες μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς και τους γονείς ώστε να δημιουργήσουν υγιείς συμπεριφορές με ουσιαστικούς τρόπους.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει τη μετατόπιση του τρόπου με τον οποίο οι οδοντίατροι αναδεικνύουν και συζητούν ανθυγιεινές συμπεριφορές. (Αντί να πείτε “Πρέπει να βουρτσίζετε τα δόντια σας πριν πάτε για ύπνο.” δοκιμάστε να ρωτήσετε “Έχετε χρόνο να βουρτσίσετε τα δόντια σας πριν πάτε για ύπνο;” ή “Γνωρίζετε ότι πριν πάτε για ύπνο είναι σημαντικό να βουρτσίσετε τα δόντια σας;”). Αυτό επιτρέπει στους επαγγελματίες, τους γονείς και τους ασθενείς να θέσουν διαχειρίσιμους και εφικτούς στόχους που βελτιώνουν την πιθανότητα για πραγματική αλλαγή συμπεριφοράς στην πάροδο του χρόνου.
Εσφαλμενη Αντιληψη #4: Το ενα-για-ολους μοντελο της χρονικης περιοδου της επισκεψης
Μία συνεχής πρόκληση με την ΠΠΤ δεν είναι μόνο η αυξανόμενη εμφάνιση της νόσου. Εάν ο ασθενής έχει μία κοιλότητα, ο οδοντίατρος έχει ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο από αυτόν που χρειάζεται ώστε να διαχειριστεί την κατάσταση. Στη ECC Collaborative, τα διαστήματα επανεξέτασης καθορίζονται με βάση τον κίνδυνο.
Ενώ, οι συχνές επισκέψεις στο οδοντιατρείο είναι δύσκολο να εφαρμοστούν, οι επαγγελματίες μπορούν να εξερευνήσουν νέες μεθόδους για να παραμένουν ενήμεροι σχετικά με τη στοματική υγεία των ασθενών τους. Τηλεφωνήματα ή μηνύματα κειμένου μπορούν να παρέχουν πιο βολικές επαφές. Ακόμη και ο έλεγχος ενός ασθενή κατά τη διάρκεια του προγραμματισμένου ραντεβού είναι ένα παράδειγμα του τρόπου που μπορεί κάθε αλληλεπίδραση να γίνει ευκαιρία για επανάληψη της φροντίδας.
Νεα πορεια
Το Dr. Samuel D. Harris Εθνικό Μουσείο της Οδοντιατρικής στη Βαλτιμόρη διαθέτει ένα απόσπασμα από τον Dr. Greene Vardiman Black από τα τέλη του 1800: “Η μέρα σίγουρα έρχεται … όπου θα πρέπει να ασχοληθούμε με την προληπτική και όχι τόσο με την επανορθωτική οδοντιατρική”
Οι οδοντίατροι έχουν μεγάλη ευθύνη απέναντι σε αυτούς τους νέους ασθενείς. Γνωρίζουμε ότι η από νωρίς κακή στοματική υγεία μπορεί να οδηγήσει σε μία ολόκληρη ζωή γεμάτη με οδοντιατρικά και άλλα προβλήματα υγείας. Η ανάγκη δεν είναι αποκλειστικά για σφραγίσματα αλλά για τη γενικότερη βελτίωση της υγείας του παιδιού.
Πηγή: http://www.dentaltown.com/Dentaltown/Article.aspx?i=418&aid=5939